Dijital müzik endüstrisi ve yeni müzik dağıtım şekli

Tam olarak 20’inci yüzyılın başlarında kayıt edilmiş müzik yoktu. Müzik endüstrisi, müzik aleti üretimi ve notalara dökülmüş müzik eserlerinin satışından ibaretti. Gramofon prototipleri icat edilip bunların patenti alındığında yayıncılar öfkeden deliye dönmüşler, bu yeni teknolojiyi kötülemiş ve işlerinin yok olacağını, çocuklarının karınlarını doyuramayacaklarını vs. söyleyerek protesto etmişlerdir.
Müziğin, tarihinde ilk defa sayısı çok az olan elit tabaka tarafından değil de artık birçok insan tarafından dinlenebilecek olduğu gerçeği ise, şaşırtıcı olmayan bir şekilde göz ardı edilmiştir.
Bu gelişmeyle müziğin fiziksel olarak kayıt edilebildiği kayıtlı müzik endüstrisi doğdu ve gramofon kayıtlarından vinile, 8-track kasetler, teyp kasetleri, CD ve minidiske uzanan bir gelişimle günümüze kadar geldi. Mp3’ler ve internet üzerinden müzik yayını ise tamamen yeni telif hakkı ve sahiplik sorunlarını ortaya çıkardı; örneğin Apple gibi bazı firmalar buna cevap verebilip geçici olsa da bu süreci paraya dönüştürebilirken  geri kalanı panikledi ve durumdan şikayet etmeye başladı.

Bu yeni internet çağında müzik dağıtımı ise sanatçı endeksli oldu.plak şirketlerinin tekelinden kurtuldu .daha çok sanatçının kontrolüne bırakıldı. Tıpkı diğer halkların müziği gibi Kürt müziği de bu çağda ayakta kalmaya çalıştı . bu çağda yeni arayışlar yeni sesler çıktı.zaten dört yanı yaralı bir ülkeden ve onun kültüründen bahsetmek ayrı bir konu aslında ,  asimile edilmiş bir halk ve kültürü gerçekliği her anlamıyla bir savaş gerçekliği şüphesiz tartışılmaz. Kürtçe müzik 80 öncesi 90 yılları  ve 2000 sonrası günümüz  olmak üzere ayrı bir level aldı.  Birçok kurum kuruluş sanatçı ve müzisyenler yetişti. Kürt müziğinin bu serüveni kolay olmadı tabi bu uğurda bedeller verildi Serhatlar,Mizginler ,Ali Temeller,Aram Tigranlar Mihemed Sexo ve nicesi biz Kürt gençlerine büyük bir miras bıraktı ama teknoloji çağı ve yeni dünya sistemi bu mirası halka aktarma şeklini değiştirdi. Eskiden radyo Erivan Kürt müziği için en büyük platformdu yada doksanlı yolların Med TV kanalı . 2000 ' lerden sonra radyo ve TV teknoloji gelişimiyle geride kaldı. Kürt müziği yapan müzisyenler bunun maalesef gerisinde kaldı. teknoloji ve dijital bilgisi olanlar bunu yapmaya başladı.Dijital savaşlar başladı başlayacak belki ama müzik için yeni bir dünya açıldı . Bilindiği üzere dünyanın en çok dinlenen müzik platformu Spotify Artist diye bir yan program kurarak sanatçı kontrolüne bıraktı sanatçı o programdan hem şarkılarını kimlerin dinlediğini hayranlarının kimleri dinlediğini konser turnelerinden biyografiye kadar bir analitik rapor şeklinde sundu kaç Kürt sanatçı bundan haberdar bilmiyorum ama bu 150 platformun sadece bir tanesi hepsinin şekli ve amacı farklı . YouTube gün geçtikce yeni içerikler ve yenilikler ile karşımızda Amazon music ,musixmatch , Shazam ve diğerleri bunları kullanmak gerçekten teknolojiden uzak kişiler ve müzisyenler için çok zor ama gerekli . Bunu bilmek ve öğrenmek ise çok basit aslında . Ya medya uzmanları yada plak şirketlerinin yönlendirmesi ile olabilir.ama maalesef plak şirketlerinin bir çoğunda bundan haberdar degil.dijital platformlara şarkı yüklemek ile bitmiyor ne yazık ki . yaptığımız üretimleri dinleyiciye aktarma şekli değişti fiziki albüm almak belki tarihe karıştı ama müzik dünyasının yeni kapısı aralandı . Bunlardan bir örneği mesela eskiden CD ve albümden bir yada iki yada  ama  şarkı çok dinlenirdi diğerleri geri planda kalırdı son yıllarda hepsini birden dijital ortama atardık  günümüzde ise albümde ki şarkıları birer birer kısa zaman aralıklı atma dinleyici daha güzel bir ayrıntı yaratıyor . dinleyicinin hafızasında kalıyor. Dinleyici albüm kapağındaki gibi sözleri istiyor ama bu birçok platformda özellik olmasına rağmen Kürt müziğinde kullanılmayacak kadar az . Türk müziğin durumuda pek iç açıcı değil ama bizimki gibi içler acısı da değil . büyük bir platformları var mesela Netd gibi 10 milyona yakın aboneleri var . Biz Kürt sanatı organize ve örgütlü olmasına rağmen tek bir ortak platformumuz  yok herkes başına buyruk bunu organize etme gibi derdi olanımızda yok maalesef plak şirketinden bahsetmiyorum bir ortak platformdan bahsediyorum . Biz halk olarak bir olduk mu ortak platform olsun ? Diyende çar tabi Çok uzun ve ayrı konular var tabi ama sanat var sanat bundan daha önemli ne olabilir bir halkın yasasından daha değerli değil miydi?

belki gerekçeside var en büyük gerekçe mesela savaş ve kaos ortamı ama en yoğun olan dönemlerde bizim plak şirketlerimiz vardı TV ve radyolar vardı biz bu geleneğe uzak değiliz ki . Sadece tecrübelerimizi yeni çağa uydurmuyoruz çünkü yeni Candan beslenmiyoruz uzman ekiplere bırakmıyoruz ama bunu başaracak güç ve yetenekli gençlerin olduğuna inanıyorum.ben genç bir müzisyen olarak yeni nesil gençlerin basacağından eminim .ama başarmak sadece bilmek değil ,  bildiklerini paylaşmak ile başlar bunun için en iyi yöntem kültür kurumlarıdır . Türkiye'de Avrupa'da birçok yerde hemen hemen kültür kurumu var artık Bu kurumlara gidip yeteneklerini daha geniş bir evreye taşıyabilirler.

18 Nisan 2019
Azad Bedran